BASIS-Emoties

Misschien kennen jullie de film Inside Out wel van Pixar.

Het is een grappige en meeslepende animatie film die gaat over dat onze emoties ons ‘besturen’.
Net als in het echt, is ook in de film een gevecht te zien tussen bepaalde emoties.
Dat is ook vaak wat een doorgewinterd patroon is van niet alleen mezelf, maar ook de mensen die bij mij in de praktijk komen.

Het is alleen niet zo dat die emoties het moeilijk met elkaar kunnen uithouden, het tegendeel zelfs.
Zij weten van elkaars bestaan, zijn neutraal.
WIJ daarin tegen, en dan doel ik vooral ook op een gedeelte van je ratio, dat is een heel ander verhaal.
Wij vinden iets van emoties. Of van één specifieke emotie. Het is zwak, stom, zielig, gek, raar… vul hier maar in.

Dit wordt vaak gevoed door bepaalde normen en waarden, stereotyperingen, die generaties lang zijn doorgegeven.
Denk hierbij maar aan ‘echte mannen huilen niet’ en ‘vrouwen zijn emotioneel minder stabiel’.

Terwijl – laten we even terug gaan naar de basis.

Wat zijn emoties precies? Lang leve Wikipedia, waar je de definitie kan lezen.
Ik probeer geen discussie te starten, want de meningen zijn verdeeld over wat de BASIS-emoties zijn.
Ik houd zelf deze aan: Boos, Blij, Bang, Bedroeft, Verbaasd en Afschuw.
Alle ‘overige’ emoties hebben een basis in één van de net genoemde emoties.
Zo hoort enthousiasme of extase thuis onder ‘blij’ en hoort sip of down onder ‘bedroeft’ bijvoorbeeld.

Wanneer we emoties terug brengen naar de basis, zijn ze vaker beter te begrijpen en ook beter te dragen.
Maar zoals ik net al benoemde, we hebben allemaal wel moeite met één of meerdere emoties.
Wanneer iets er niet mag zijn of niet geaccepteerd wordt, betekent niet dat het er niet is.
Want zoals het woord al zegt: Het is onze BASIS. Niet te negeren. Al zijn sommige van ons hier wel flink in getraind.
Vroeg of laat gaat de emotie ‘woekeren’.
Stel je maar eens voor dat JIJ je ruimte wilt innemen, je bestaansrecht wilt en ook gezien en gehoord wilt worden, maar dat door alle anderen niet mag of wordt toegestaan.

Wat doe je dan? Juist. Stennis schoppen. Nog harder je best doen. Rare trucjes uithalen, je vermommen.
Dat doen onze emoties dus dan ook. Ze gaan zichzelf overtreffen met de hoop dan wel aandacht te krijgen.
Zo wordt Boos bijvoorbeeld Woede, of Verdriet een Depressie.
Doordat we het al moeilijk vinden om ons te verhouden tot de BASIS emotie, is het bijna onmogelijk om wél een verstandshouding te vinden met de ‘overtreffende’ emotie en begint het gevecht weer opnieuw.

Ik geloof heilig in dat alles in ons er is om ons te helpen. Te helpen met overleven. Want dat was ook ooit onze basis. Overleven.
Daarvoor hebben we een prachtig brein ontwikkeld dat bestaat uit een aantal delen (hier schrijf ik de volgende keer het artikel over). Omdat overleven bijna onmogelijk was in je ééntje is er één deel van onze hersenen ge-evolueerd hiervoor en hierin.

Om ons te kunnen verbinden met anderen door de inzet van gedrag, langetermijngeheugen, emotie, motivatie en het vermogen om te leren.

Emoties hebben dus een functie die letterlijk van levensbelang is.

Door de tijd is het letterlijke overleven veranderd naar leven.
Onze focus is verschoven, echter is de opmaak van ons brein nog altijd gelijk.

Dus laten we van een mug geen olifant maken. Laten we dingen niet meer complex maken dan het hoeft te zijn en dingen weer wat meer terugbrengen naar de BASIS. Je zult zien dat dit orde schept, je meer rust – begrip en inzicht geeft wat maakt dat jij het makkelijker met jezelf kunt uithouden in dit leven.

Want dat is toch ook van levensbelang?