TRAUMA

Wat verstaan we onder Trauma?

Trauma is een psychologische reactie op een heftige gebeurtenis die het vermogen van de betrokkene om ermee om te gaan, overweldigt. Deze gebeurtenissen kunnen fysiek, emotioneel of psychologisch zijn en leiden vaak tot langdurige effecten op iemands mentale en emotionele welzijn.

Trauma kan worden onderverdeeld in 3 ‘soorten’ waaronder:

1. Fysiek Trauma: Hieronder vallen verwondingen of ongelukken die fysieke schade aan het lichaam kunnen veroorzaken. Voorbeelden hiervan zijn auto-ongelukken, vallen of gewelddadige handelingen.
2. Emotioneel Trauma: Emotioneel trauma is het gevolg van verontrustende ervaringen, zoals het verlies van een dierbare, een scheiding of een natuurramp. Deze gebeurtenissen kunnen een diepgaande invloed hebben op de emotionele toestand van de betrokkene.
3. Psychologisch Trauma: Hiervan is sprake wanneer de betrokkene getuige is of slachtoffer is van extreme stressvolle gebeurtenissen zoals oorlog, misbruik of seksueel geweld, wat leidt tot emotionele en psychologische littekens.

De effecten kunnen diepgaand en langdurig zijn. Veelvoorkomende symptomen zijn flashbacks, nachtmerries, angst, depressie en een verhoogde schrikreactie. Trauma kan het dagelijks functioneren verstoren en van invloed zijn op relaties, werk en algemeen welzijn en/of gezondheid.

Herstel van trauma gebeurt meestal d.m.v. therapie en ondersteuning.
Traumagerichte therapie zoals Cognitieve Gedragstherapie (CGT) of Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR), kan  helpen de ervaringen te verwerken en gezondere manieren van omgaan (coping) te ontwikkelen.
Sociale steun van vrienden en familie is ook essentieel in het genezings- en herstelproces.

Wat maakt dat we iets als traumatisch ervaren?

Het ervaren van een gebeurtenis als traumatisch is een subjectieve reactie en kan variëren van persoon tot persoon.
Onderstaande factoren kunnen een rol spelen in het feit dat een gebeurtenis als traumatisch wordt ervaren:

1. Intensiteit: Traumatische gebeurtenissen zijn vaak extreem intens, zowel in termen van fysieke als emotionele impact.
   Voorbeelden zijn ernstige ongelukken, geweldsmisdrijven, oorlog, natuurrampen en levensbedreigende situaties.
2. Perceptie van bedreiging: Mensen ervaren een gebeurtenis als traumatisch wanneer ze het gevoel hebben dat hun leven, veiligheid of welzijn ernstig in gevaar is. De subjectieve perceptie van bedreiging speelt een cruciale rol in hoe een gebeurtenis wordt verwerkt.
3. Onvoorspelbaarheid: Traumatische gebeurtenissen zijn vaak onverwacht en onvoorspelbaar.
   Er is dan sprake van gebrek aan controle, wat kan bijdragen aan de traumatische ervaring, omdat het gevoel van machteloosheid wordt versterkt.
4. Herhaling: Herhaalde blootstelling aan traumatische gebeurtissen zoals langdurig huiselijk geweld of kindermishandeling, kan bijzonder traumatisch zijn en leiden tot complexe trauma’s.
5. Persoonlijke kwetsbaarheid: Individuele factoren zoals leeftijd, eerdere traumatische ervaringen, genetische aanleg en psychische gezondheid, kunnen de mate van traumatische impact beïnvloeden. Mensen met een geschiedenis van trauma hebben een groter risico op het ontwikkelen van traumatische stressreacties.
6. Sociale ondersteuning: Het hebben van een sterk sociaal vangnet en de steun van vrienden en familie kan helpen bij de verwerking van traumatische gebeurtenissen. Het ontbreken van steun kan de traumatische impact vergroten.
7. Veerkracht: Veerkrachtige mensen kunnen traumatische gebeurtissen beter verdragen en herstellen dan anderen.
   Veerkracht hangt af van coping-vaardigheden, emotionele intelligentie en het vermogen om steun te zoeken.

Het is belangrijk op te merken dat wat voor de ene persoon traumatisch is, dat niet noodzakelijkerwijs voor een ander is.
Het is en blijft een subjectieve ervaring, die verschilt in intensiteit en impact.

Enkelvoudig trauma en Meervoudig trauma

1. Enkelvoudig trauma:
   • Definitie: We spreken van een enkelvoudig trauma wanneer een persoon wordt blootgesteld aan één specifieke traumatische gebeurtenis of situatie.
     Dit kan bijvoorbeeld een auto-ongeluk, een natuurramp, een gewelddadige aanval of een verlies van een dierbare zijn.
   • Kenmerken: Het is duidelijk gedefinieerd en kan vaak worden toegeschreven aan een specifieke gebeurtenis.
     De symptomen kunnen variëren, afhankelijk van de aard van het trauma, maar ze zijn gerelateerd aan die specifieke gebeurtenis.
2. Meervoudig trauma:
   • Definitie: Meervoudig trauma, ook wel complex trauma genoemd, ontstaat wanneer een persoon herhaaldelijk wordt blootgesteld aan verschillende traumatische gebeurtenissen gedurende een langere periode.
     Dit kan bijvoorbeeld voorkomen bij langdurig huiselijk geweld, seksueel misbruik over een langere periode, of blootstelling aan oorlog en conflict gedurende meerdere jaren.
   • Kenmerken: Meervoudig trauma kan leiden tot een gelaagdheid van symptomen en heeft vaak een opgeteld effect.
     Het kan complexer zijn om te behandelen vanwege de veelheid aan ervaringen en de impact op verschillende aspecten van het leven van een persoon.

Zowel enkelvoudig als meervoudig trauma kunnen ernstige gevolgen hebben voor de geestelijke gezondheid van de betrokkene. Posttraumatische stressstoornis (PTSS) is een veelvoorkomende reactie op beide varianten.
Het begrijpen van het type trauma waarmee iemand te maken heeft, is belangrijk voor het bieden van effectieve ondersteuning en behandeling. Professionele hulp, zoals traumagerichte therapie, kan worden ingezet om te helpen bij het verwerken en herstellen van traumatische ervaringen, ongeacht welke variant het is.